De geschiedenis van Zoeterwoude
Zoeterwoude bestaat uit een tweetal kernen, Zoeterwoude-Dorp en Zoeterwoude-Rijndijk.
Deze kernen zijn gescheiden door de Grote Polder. Samen vormen zij echter één gemeente Zoeterwoude.
De geschiedenis van Zoeterwoude gaat ver terug. In 1276 ontvangt Dirk van Santhorst het ‘Ambacht Soetrewold’ in leen van graaf Floris V.
Veel over de geschiedenis is gedigitaliseerd en te vinden in de beeld- en databanken op de website van de Stichting Oud Zoeterwoude. Daarbij zijn vele bronnen geraadpleegd.
'Archiefgravers' gaat nog een stapje verder terug in de tijd en heeft aan die collectie een vijftal databanken toegevoegd.
Met deze onderzoeken gaan we voorlopig terug tot ongeveer 1650 en wordt geprobeerd aansluiting te vinden met het recentere verleden.
Teneinde de onderlinge samenhang te versterken zijn deze databanken ook vanaf de website van Oud Zoeterwoude te raadplegen.
Wie waren die eigenaren in Zoeterwoude
In de beeldbank 'Transportregisters' wordt getracht te achterhalen wie in het verleden eigenaar is geweest van percelen zoals die zichtbaar zijn op de kadasterkaart van 1832.
Transportregisters maakten onderdeel uit van het archief van Schout en Schepenen.
In de akten wordt doorgaans verwezen naar de zgn. 'Vorige waarbrief'. Men doelt dan op de vorige transactie van dat betreffende vastgoed.
Vóór ca. 1832 bestond er geen kadaster en werd de ligging van het betreffende perceel aangeduid door o.a. de namen van de eigenaren van de naastgelegen percelen in de akte op te nemen.
De combinatie van die namen met de overige gegevens uit de akte, binnen een zeker tijdsbestek, moet op termijn meer duidelijkheid geven over de opvolgende eigenaren.
Het startpunt daarbij zal t.z.t. worden aangeduid op de 'Kadasterkaart 1832'.
Indien mogelijk wordt ook een verband gelegd met de Genealogie van Zoeterwoude.
De poorten van Leiden
De Leidse poorten vormden een belangrijke onderdeel van de beveiliging van de stad.
Drie daarvan, de Wittepoort in het westen, de Koepoort in het zuiden en de Hogewoerdsepoort in het oosten vormden vanuit de stad de toegang tot Zoeterwoude.
Het grondgebied van Zoeterwoude was in het begin van de 19e eeuw een stuk groter dan dat van Leiden.
Een aantal Leidenaren vestigden zich om die reden voor wonen, nering of recreatie, buiten de stad.
Andersom profiteerden de inwoners van Zoeterwoude steeds meer van de voorzieningen die de stad hen bood. Op termijn zou dat laatste tot spanningen leiden.
Mede vanwege een toename van het aantal inwoners van Leiden, werden in de loop van de tijd grote delen van Zoeterwoude door Leiden geannexeerd. De kadasterkaart van 1832 toont het verschil met de hedendaagse situatie.
Afb. geheel boven: Fragment Witte(buiten)poort Leiden (Paulus Constantijn La Fargue. 1773)
Afb. links: Meerburgkerk Zoeterwoude (Zoeterwoude 1983)
Afb. midden: Fragment transportakte verkoop van een partij hooiland
Afb. rechts: Fragment Koepoort Leiden (Johannes Janson 1774)